Functionele voeding en supplementen:noodzaak of modezaak?
Elk jaar worden in ons land om en bij negen miljoen verpakkingen vitaminen en voedingssupplementen verkocht. Dat is één doos per Belg, en die springt daar niet altijd even zorgvuldig mee om. Hij controleert nauwelijks de bijsluiter of vervaldatum en slikt maar raak, zonder zich te bekommeren over de aangegeven dosis. Daarnaast weten weinigen dat vitaminen en supplementen de werking van reguliere geneesmiddelen die ze al op doktersvoorschrift nemen, ernstig kunnen verstoren. Ook functionele voedingsmiddelen zouden we wat kritischer mogen bekijken.
De voorraad in onze kastjes blijft maar groeien: extracten van wijnblad voor vermoeide benen, Mariadistel tegen leverklachten, ginseng om overdag fit te blijven, sint-janskruid om daarna beter te slapen en erbovenop looktabletten voor de algemene verbetering van onze gezondheid. Dat zijn voedingssupplementen. Yoghurtdrankjes en smeerboter met plantensterolen die cholestorolverlagend werken, vallen onder de functionele voeding. Allebei staan ze broederlijk naast onze dagelijkse voedingsproducten waar, als we de voedingspiramide respecteren, eigenlijk alles al in zit. Is het de schuld van marketingjongens die handig inspelen op ons bewustzijn dat ge-zondheid in relatie staat tot onze voeding? Of is het de vergrijzing en de bijbehorende stijging van kwaaltjes? Of ligt het aan het ontbreken van een fatsoenlijke reglementering die de wildgroei aan banden moet leggen? Patrick Mullie, doctor in de Biomedische Wetenschappen aan de K.U.Leuven, onderzocht het fenomeen en schreef zijn bevindingen over o.a. functionele voeding neer in het boek 'Eet je gezond'. Helder en leesbaar voor de gemiddelde consument.
- Een voedingssupplement is geen geneesmiddel
In de regel zijn voedingssupplementen en functionele voeding vrij verkrijgbaar in warenhuizen en drogisterijen, en producten die als geneesmiddel verkocht worden alleen in de apotheek. Dat zou al een duidelijk verschil moeten zijn, maar de grens is dun. De leverancier drukt op het etiket: goed voor gewrichten, de consument leest: geneest gewrichten. Voedingssupplementen mogen in een warenhuis niet aangeprezen worden om ziekten te behandelen. Om wel een ge-neesmiddel te zijn, moet de werking bewezen worden en dat is een lange weg. Geneesmiddelen worden regelmatig gecontroleerd door de Dienst voor Geneesmiddelenonderzoek, een instantie onder toezicht van de federale overheid en onafhankelijk van de farmaceutische industrie. Sommige fabrikanten van voedingssupplementen laten hun producten ook door deze dienst controleren, zodat de kwaliteit gegarandeerd is vanaf de productie tot bij de consument. Dit is echter geen verplichting. De gecontroleerde producten worden dan in de apotheek verkocht met een APB-label. - Zijn voedingssupplementen dan waardeloos?
Verre van, ze kunnen nuttig zijn wanneer door externe factoren een tekort aan voedingsstoffen ontstaat. Bij een eenzijdige voeding, een langdurige ziekte of bij zwangerschap en borstvoeding kunnen supplementen de tekorten aanvullen. Ook bij extreme sportprestaties zijn ze verantwoord. Toch ga je beter niet op eigen houtje experimenteren. Enkel een bloedanalyse kan uitsluitsel geven over eventuele tekorten aan elementaire voedingsstoffen. Als je echter je maaltijden evenwichtig samenstelt en daarbij telkens een product uit elke groep van de voedingspiramide gebruikt, als je zuiders eet met veel granen, groenten en fruit en zuivel en vlees beperkt, kom je al een heel eind. - Baat het niet, het schaadt ook niet
Dat is een gevaarlijke stelling. Tussen kruiden en geneesmiddelen kan het behoorlijk bliksemen. Ga dus niet aan de slag met voedingssupplementen als je daarnaast ook reguliere geneesmiddelen slikt. Enkele voorbeelden: ginseng kan het effect van bloedverdunners verzwakken, ginkgo biloba versterkt het daarentegen. Kalmerende planten zoals melisse en linde kunnen de werking van kalmeermiddelen te fel versterken en sint-janskruid versnelt de afbraak van een hele reeks geneesmiddelen. Zelfs de hormonen in de anticonceptiepil kan door een extract van dit kruid sneller worden afgebroken, met alle gevolgen van dien. Voor elk product geldt de gouden regel: vraag aan je arts of apotheker of het combineerbaar is met wat er al in je medicijnenkast staat. Want om van achthonderd plantensoorten die er momenteel in tabletten, poeders en capsules in de winkelrekken liggen, alle wisselwerkingen in te schatten, dat is een monnikenwerk. Ga er hun kloostertuinen maar eens op na.
Bron: Onderox maart 2011 - tekst: Suzanne Antonis
Geplaatst: 7/03/2011
