Gevaar van medicijnen in de verkeersveiligheid

Meer dan 6 procent van de Belgen geeft toe minstens 1 keer per maand onder invloed van slaap– of kalmeermiddelen te rijden. In tegenstelling met wat je zou verwachten, zijn het vooral jongeren onder de 35 jaar (13%) en meer in het bijzonder jonge mannen (18%) die bij deze problematiek betrokken zijn. Bij senioren boven de 55 jaar geeft slechts 2% aan dit gedrag maandelijks te stellen. Rijden onder invloed van medicatie komt vaker voor in Brussel (10%) en in Wallonië (8%) dan in Vlaanderen (5%). Dat blijkt uit de jaarlijkse Verkeersonveiligheidsenquête van het VIAS Instituut, het voormalige Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid (BIVV).

In een enquête van het Waalse agentschap voor verkeersveiligheid (AWSR - Agence wallonne pour la Sécurité routière) in januari 2017, gaf 36 procent van de respondenten aan in de afgelopen 12 maanden minstens één keer te hebben gereden onder invloed van geneesmiddelen die de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden. Bovendien gaf 11 procent van de bevraagde Waalse bestuurders aan minstens één keer per week onder invloed van psychotrope geneesmiddelen te rijden.

Volgens een Europese enquête in 11 Europese landen is het de Belgische bestuurder die naast de Fransen en de Duitsers verklaart het meest te rijden onder invloed van medicijnen die de waakzaamheid in het gevaar kunnen brengen: 10 procent van de Belgen doet het, ofwel 2 keer meer dan in Nederland (5%) en 3 keer meer dan in Groot-Brittannië (3%) bijvoorbeeld.

Wat zijn de negatieve effecten van geneesmiddelen in het verkeer?

Volgende medicijnen kunnen een negatief effect hebben op je rijvaardigheid.

•     Slaap- en kalmeringsmiddelen (benzodiazepines)
•     Anti-epileptica
•     Hoestremmers die codeïne bevatten
•     Middelen tegen verwardheid (psychose) of ernstige achterdocht.
•     Antidepressiva
•     Middelen tegen hooikoorts en allergie, tegen jeuk of tegen reisziekte (antihistaminica)
•     Sommige pijnstillers, zoals morfine, codeïne, tramadol…
•     Oogdruppels

De mogelijke negatieve effecten op de rijvaardigheid zijn uiteenlopend:

•     kalmerende werking (slaperigheid, sufheid, minder aandacht…);
•     verminderd reactievermogen;
•     verminderd beoordelingsvermogen (bijvoorbeeld agressiviteit, euforie, verlies van gevoel van gevaar),
•     gezichtsstoornissen (dubbel zien, wazig zien…)
•     coördinatiestoornissen, spierslapte.
•     duizeligheid

Bij welke dosis, na hoeveel tijd, hoe erg en hoe lang het medicijn de rijvaardigheid vermindert, verschilt per medicijn en kan ook per persoon, leeftijd en ziekte verschillen. Pas ook op voor de lange werking van sommige medicijnen. Door een slaappil of een kalmeringstablet kunt u de volgende dag of zelfs twee dagen later nog wat suf zijn.

2 tot 10 keer meer risico op een ongeval

• Een siroop die codeïne bevat kan dezelfde effecten hebben als rijden met een alcoholgehalte tussen 0,5 en 0,8‰. Dat zorgt ervoor dat je 2 tot 10 keer meer kans op een ongeval hebt. Hetzelfde geldt voor personen die kalmeer– of slaapmiddelen nemen. In het geval dat je medicatie en alcohol combineert kan je risico zelfs 20 tot 200 keer zo hoog zijn. Het risico is hoger voor occasionele gebruikers of mensen die het medicijn pas beginnen nemen dan voor chronische gebruikers. Het risico is ook hoger als je verschillende medicamenten combineert.
• Bestuurders die in de Waalse enquête aangaven minstens één keer onder invloed van geneesmiddelen te hebben gereden, hadden opmerkelijk meer ongevallen dan andere bestuurders: 10 procent versus 6 procent ongevallen met lichamelijk letsel en 36 procent versus 27 procent ongevallen met materiële schade.
• Volgens een Franse studie is het nemen van gevaarlijke medicatie elk jaar goed voor 3 à 4 procent van het totaal aantal verkeersongevallen. Als je dat naar België vertaalt, betekent dat tussen 1100 en 1500 ongevallen die te wijten zijn aan medicatie.
• Een studie van enkele jaren geleden op de spoeddiensten van enkele ziekenhuizen toonde aan dat meer dan 7 procent van de zwaargewonde automobilisten onder invloed waren van slaap– of kalmeringsmiddelen en meer dan 3 procent onder invloed van codeïne.

Wat zegt de wet?

In tegenstelling tot drugs of alcohol achter het stuur bestaat er geen ‘medicijnentest’ die politiemensen in staat stelt om na te gaan of een bestuurder onder invloed van medicijnen rijdt. Nochtans is rijden ‘in een soortgelijke staat dan dronkenschap ten gevolge van het gebruik van medicijnen’ strafbaar met een boete die varieert tussen 1600 en 16000 euro en een verval van recht tot sturen van 1 maand tot 5 jaar of zelfs definitief. Als je regelmatig medicijnen neemt die je rijgeschiktheid verstoren of als je hoeveelheden neemt die je rijgedrag veranderen, dan ben je niet meer in staat om te rijden.

Voor vragen over dit artikel kan je mailen naar info@raliga.be
Meer info op raliga.be over: medicijnen

Bron: gezondheid.be, Hoe gevaarlijk zijn medicijnen voor de verkeersveiligheid?
Bronnen in tekst: vias.be - medicatie en rijgedrag,awsr.be, fagg-afmps.be - geneesmiddelen en rijvaardigheid, thuisarts.nl - medicijnen en verkeersveiligheid, cm.be - verkeersveiligheid, rijveiligmetmedicijnen.nl