THERAPIETROUW

Op donderdag, 12 mei nam de Reumatoïde Artritis Liga vzw deel aan een conferentie in het Federaal Parlement in Brussel.
Een interessante vraag- en antwoordronde over THERAPIETROUW tussen beleid, de farmaceutische industrie, de medici en de patiënt.

Het belang van therapietrouw is bij de meeste patiënten gekend.
Nochtans slagen veel patiënten er niet in therapietrouw te zijn of te blijven.
Vele factoren kunnen hierbij een rol spelen.
Het zijn net die factoren die men onder de loep moet nemen en bijsturen.

Immers, het gebrek aan therapietrouw is niet alleen nadelig voor de patiënt, maar ook voor de ziekteverzekering en de farmaceutische industrie.
Onvoldoende therapietrouw veroorzaakt rechtstreekse en ernstige gevolgen, zowel op het gewenste gezondheidseffect als op de gezondheidsuitgaven.

Motivatie en stimulatie voor therapietrouw via tijdige onderkenning bij de individuele patiënt en via een gerichte aanpak zijn uiterst belangrijk.

Alhoewel meestal goed te behandelen, zijn chronische aandoeningen de belangrijkste doodsoorzaak en verantwoordelijk voor 60 % van alle overlijdens.
Door onvoldoende therapietrouw blijft het beoogde resultaat vaak uit en is integendeel dikwijls een verlaagde levenskwaliteit, een verhoogde morbiditeit en zelfs een hogere mortaliteit het directe gevolg.

Onvoldoende therapietrouw leidt bovendien tot meer ziekenhuisopnames en meer werkverlet.
Daarnaast is er verspilling van middelen als gevolg van voorgeschreven medicatie, die door het gezondheidssysteem wordt gefinancierd maar uiteindelijk niet door de patiënt wordt ingenomen. Aangezien het positieve effect door de foutieve of niet-inname van een geneesmiddel niet wordt bereikt, wordt vervolgens vaak de doeltreffendheid ervan in vraag gesteld. Menigmaal wordt er dan ook omgeschakeld naar complexere of duurdere behandelingen, waardoor de ziektegerelateerde kosten toenemen.

Welke factoren spelen een rol bij therapietrouw?
Men is tot het inzicht gekomen dat aangaande therapietrouw het gedrag van de patiënt in twee categorieën kan worden opgesplitst:

• niet-intentionele drijfveren: de patiënt is op zich bereid om het medicatieschema te volgen (bv. vergeet de inname van een dosis)

• intentionele therapieontrouw: de patiënt start de behandeling opzettelijk niet, of slaat met opzet dosissen over, of zet vroegtijdig een punt achter de behandeling.

In deze beide categorieën zijn dan weer nog verschillende andere oorzaken tot onvoldoende therapietrouw terug te vinden: type ziekte (bv. bij depressie komt veel therapieontrouw voor) – de patiënt (bv. ongeloof in de behandeling) – aard van de therapie (bv. complexiteit, nevenwerkingen) – sociale redenen (bv. schaamtegevoel bij inname van medicijnen) – economische redenen (bv. hoge kostprijs medicatie) – het gezondheidssysteem (bv. slechte communicatie tussen arts en patiënt) – een combinatie van één of meerdere factoren tegelijk.

Hoe de bewustwording van therapietrouw vergroten?
Onvoldoende therapietrouw vereist een multifactoriële aanpak omwille van de betrokkenheid van een groot aantal actoren: de patiënt en zijn directe omgeving, de gemeenschap, de zorgverstrekkers/voorschrijvers, de zorginstellingen, de overheden verantwoordelijk voor de gezondheidszorg en het voorschrijfbeleid.

In het ganse gegeven staat de patiënt niet alleen centraal maar is hij vooral een belangrijke partner om therapietrouw bespreekbaar te maken.
Dit kan vanaf het voorschrift van de medicatie, alsook tijdens de follow-up door de verschillende zorgverstrekkers, tot bij de vernieuwing van het voorschrift en opvolging van de patiënt en dit zowel in geval van succes als bij falen.

Gezien therapietrouw een gedragsvorm is, dient een globale aanpak uiteindelijk ervoor te zorgen dat de inname van de medicatie voor de patiënt een gewoonte wordt.

Op ruimer maatschappelijk vlak kunnen o.a. patiëntenverenigingen bijdragen om hun leden te motiveren, te sensibiliseren en te responsabiliseren. Een algemene aanpak kan slechts slagen dankzij de verantwoordelijkheid van de patiënt en zijn actief engagement tegenover zorgverleners en de maatschappij. Betrokkenheid is cruciaal. Een patiënt die bereid is om mee te werken zal doorgaans de behandeling beter opvolgen.

Therapietrouw is een zwaar onderschat probleem, waar nog te weinig concreet aan wordt gedaan.
Hierdoor verliezen zowel individuele patiënten als de volledige populatie gezonde levensjaren en levenskwaliteit, en worden gelden van patiënten en gemeenschap gespendeerd aan behandelingen met ondermaatse resultaten.

Bron: Tekst Task Force 'Adherence', Medicatie en Onvoldoende Therapietrouw.

Voor vragen over dit artikel kan je mailen naar info@raliga.be