Oefentherapie handen komt functionaliteit ten goede bij reumatoïde artritis

Een oefenprogramma op maat voor de handen is een zinvolle en goedkope interventie bovenop farmacotherapie in de aanpak van reumatoïde artritis. Die conclusie trekken Sarah Lamb en collega’s uit een gerandomiseerde, gecontroleerde studie die in the Lancet gepubliceerd werd.

Reumatoïde artritis heeft een belangrijk effect op de levenskwaliteit, functionaliteit en productiviteit van miljoenen mensen wereldwijd. De aandoening manifesteert zich frequent op het niveau van de handgewrichtjes. De aanpak focust op een optimale controle van de gewrichtsontsteking met disease modifying drugs (DMARDs) en recenter met biologics. De inzet van deze geneesmiddelen heeft geleid tot een substantiële verbetering van de ziekteactiviteit en tot een belangrijke beperking van de structurele gewrichtsbeschadiging bij personen met reumatoïde artritis. Toch zijn de effecten op gezondheidsgerelateerde levenskwaliteit en gewrichtsdeformaties niet altijd optimaal.

Er zijn aanwijzingen dat oefeningen van de handen de effecten van farmacotherapie kunnen verbeteren. Toch ontbreekt het aan wetenschappelijke evidentie op dat vlak. De gerandomiseerde, gecontroleerde Strengthening and Stretching for Rheumatoid Arthritis of the Hand Trial (SARAH) werd uitgevoerd om hierover meer klaarheid te brengen. De studie evalueerde de effectiviteit en kosteneffectiviteit van een geïndividualiseerd handoefenprogramma bovenop de standaardzorg bij personen met reumatoïde artritis.

Na screening van 1.606 personen includeerden de onderzoekers 490 volwassenen met reumatoïde artritis in 17 centra verspreid over het Verenigd Koninkrijk. Alle deelnemers hadden pijn en functionaliteitsproblemen op niveau van de handen. Aan het farmacotherapeutische beleid was drie maanden voorafgaand aan inclusie niet gesleuteld. De helft van de geïncludeerde groep (n = 246) kreeg bovenop farmacotherapie oefentherapie van de handen op maat. Van 89% van de deelnemers waren follow-up-data op 12 maanden beschikbaar.

Het primaire eindpunt was de Michigan Hand Outcomes Questionnaire overall hand function score op 12 maanden. De totale verbetering in handfunctie bedroeg 3,6 punten in de controlegroep versus 7,9 punten in de groep die oefentherapie kreeg (p = 0,0028). De pijn verschilde niet tussen beide groepen. Er werden geen belangrijke neveneffecten van de therapie genoteerd.

De auteurs concluderen dat een handoefenprogramma op maat van de individuele patiënt met reumatoïde artritis een zinvolle en lage-kostinterventie is bovenop standaardfarmacotherapie. Het maximaliseren van de winst onder farmacotherapie op basis van biologics of DMARDs, op het vlak van functionaliteit, invaliditeit en gezondheidsgerelateerde levenskwaliteit, zou volgens de onderzoekers een belangrijk streefdoel van de therapie moeten zijn.

Lamb SE, Williamson EM, Heine PJ, et al. Exercises to improve function of the rheumatoid hand (SARAH): a randomized controlled trial. Lancet 2015;385:421-9.

Bron: http://www.ortho-rhumato.be/nl/actualiteit/oefentherapie-handen-komt-fun...