Zonnesteek en zonneslag

Een verwittigd mens is er twee waard.

Een zonnesteek is een uitgesproken vorm van verbranding door een te langdurige zonneblootstelling, vooral van nek en hoofd.
Een hitteslag kan ook zonder sprankeltje zon! Ons koelsysteem kan falen bij bvb vochtige tropenwarmte (waarbij zweet niet kan verdampen) of een grote spierinspanning. In dit geval hebben we het echter niet over een zonnesteek, maar over oververhitting of door de hitte bevangen zijn.
Een zonnesteek en hitteslag zijn meestal het gevolg van zout- en vochtverlies.

Hitteslag of zonneslag
Zon hoeft niet echt. Vochtige tropenwarmte (waarbij zweet niet verdampt) of een grote spierinspanning kunnen voldoende zijn om een hitteslag te hebben.
Arbeiders aan hoogovens of in serres, marathonlopers, renners enz zijn kandidaten voor een hitteslag. Ook slecht ventilerende kleding kan vermijden dat warmte uit het lichaam verdampt bijvoorbeeld bij een bejaarde die te warm aangekleed in de zon zit. Maar ook bij iemand die in volle zon op het strand in slaap valt, bij een zuigeling in een oververhitte wagen...

Meestal kan je zelf een zonnesteek of een milde hitteslag verzorgen. Zolang de patient bewust blijft, voldoende zweet en de lichaamstemperatuur lager blijft dan 38 graden C kan je zelf het slachtoffer verzorgen.
Een zonnesteek is meestal niet echt ernstig, maar omdat de klachten sterk lijken op een hitte- of zonneslag, wat wél een ernstige toestand is, is toch altijd enige voorzichtigheid geboden.

• Ga onmiddellijk uit de zon en blijf enkele dagen uit de zon.
• Bedek de blote huid met natte, koele doeken. Probeer de doeken om de vijf minuten opnieuw nat te maken. Een ventilator kan er voor zorgen dat de afkoeling nog beter is.
• Neem een douche met zeep om de zonnebrandcrèmes weg te spoelen.
• Drink veel water, met kleine slokjes.
• Als er blaren optreden, dek ze dan af met droge, steriele verbanden.
• Als de huid rood en pijnlijk is, raadpleeg dan een arts of apotheker.

Ook als de symptomen verergeren of niet binnen de 24 uur verdwijnen, kunt u het best een arts raadplegen.

Als de verhitting niet wordt herkend of niet goed wordt behandeld, kan een echte hitteslag of zonneslag (heliosis) ontstaan. Dit is het gevolg van rechtstreekse zonnestraling op het hoofd. Dit beinvloedt rechtstreeks de thermostaat in de hersenen waardoor deze helemaal ontregelt.
Wanneer de temperatuur boven de 40 graden komt bestaat het risico op epileptische aanvallen en shock. Boven de 42 graden kan het lichaam de temperatuurstijging niet meer aan, loopt de temperatuur versneld op en kan men sterven.

De situatie is ernstig en kan gepaard gaan met verwardheid, hoofdpijn, hoge koorts, slapte, epileptische aanvallen, problemen met bewegen en bewusteloosheid. Mentale toestand: onrust en agressiviteit, verwardheid tot delirium en coma. Ook de dood kan volgen.

Een echte hitteslag of zonneslag is ernstiger dan een zonnesteek en moet zo spoedig mogelijk door een arts behandeld worden. De enige levensreddende behandeling is: het snel omlaag brengen van de lichaamstemperatuur!

• Waarschuw onmiddellijk de hulpdiensten.
• Probeer totdat een ambulance is gearriveerd, de patiënt zoveel mogelijk af te koelen zoals bij een zonnesteek. Snel optreden is van vitaal belang. Het slachtoffer is in levensgevaar.
• Alle kleren uit en de betrokkene koelen: bedek de blote huid met natte, koele doeken. Probeer de doeken om de vijf minuten opnieuw nat te maken. Een ventilator kan er voor zorgen dat de afkoeling nog beter is.
• Geef water met kleine slokjes. Want iemand die bewusteloos raakt en braakt, kan verstikken of een longontsteking oplopen.

In het 'algemeen' zijn er geen restverschijnselen na een (goed behandelde) zonneslag.

Voor vragen over dit artikel kan je mailen naar info@raliga.be
Meer info op raliga.be over: hitte

Bron: Tekst gezondheid.be, Hitteslag en zonnesteek