Wie heeft nood aan vitamine D?

Een van onze lezers staat versteld van de grote aandacht die vitamine D krijgt. Men krijgt al gauw de indruk dat iedereen er een tekort aan heeft.

WAAR KOMT DIT NIEUWS VANDAAN?

Vitaminen zijn stoffen die mensen nodig hebben om hun lichaam normaal te laten functioneren, maar die we zelf niet of in onvoldoende hoeveelheden kunnen aanmaken. Vitamine D kent een dubbele herkomst. Enerzijds wordt het onder invloed van zonlicht in de diepere huidlagen gesynthetiseerd. Anderzijds nemen we deze vitamine op uit voeding: vitamine D is in hoge mate aanwezig in vette vis, vlees en eierdooiers. (tabel 1)

Vitamine D speelt een sleutelrol in de botopbouw: het zorgt ervoor dat er voldoende kalk in het bot wordt afgezet en maakt het zo sterker. Daarom is het belangrijk in de preventie van broze botten of osteoporose. (1) 

De laatste tijd wijzen studies erop dat een laag vitamine D-gehalte ook een rol zou spelen bij vele andere gezondheidsproblemen: neiging tot vallen bij ouderen, colonkanker, hart- en vaatziekten, diabetes, dementie, … Zo kreeg vitamine D de naam van supervitamine en wordt het al te vaak ingenomen. Er is echter nooit op een overtuigende manier een oorzakelijk verband aangetoond tussen deze aandoeningen en een vitamine D-tekort. Het verband loopt waarschijnlijk andersom: een lage vitamine D-concentratie in het bloed is waarschijnlijk een gevolg en niet de oorzaak van deze ziektes. Een nieuw onderzoek dat alle kennis daaromtrent bundelde wijst in die richting. (2)

TABEL 1 

Voedingsbronnen voor vitamine D 

Vitamine D per portie                                                     Microgram 

1 stukje zalmforel (gekookt, 125 gram)                             11,75 

1 stukje makreel voor 1 snee brood (gerookt, 40 gram)    3,2 

ongezouten boter (voor 1 snee brood, 5 gram)                 0,1 

1 stukje bereide rundertartaar (70 gram)                           0,6 

margarine/halvarine (voor 1 snee brood, 5 gram)              0,4 

1 stukje bereide varkensfiletlap (70 gram)                         0,1 

1 gekookt ei (50 gram)                                                        0,8

Bron: http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vitamine-d.aspx

HOE MOETEN WE DIT NIEUWS INTERPRETEREN?

Vitamine D-inname biedt geen behandeling voor allerlei chronische aandoeningen. (3) We moeten het kind echter niet met het badwater weggooien: vitamine D blijft noodzakelijk voor de botmineralisatie.

Hebben we behoefte aan extra inname via pilletjes of druppeltjes of krijgen we genoeg vitamine D binnen via blootstelling aan de zon en normale voeding? Dit hangt af van de graad van blootstelling: woon je in een zonnig land of niet, draag je een sluier, kom je weinig buiten, …? Ook de pigmentatie van de huid maakt een verschil: mensen met een donkere huid maken met dezelfde blootstelling aan de zon minder vitamine D aan dan blanken. Er zijn dus in de bevolking een aantal risicogroepen die makkelijk een tekort hebben en voor wie supplementen zijn aangewezen. Je vindt die aanbevelingen in tabel 2. Overmaat aan vitamine D kan leiden tot teveel calcium in het bloed, wat gevaarlijk is. Vooral bij zuigelingen moet men hiervoor beducht zijn.

TABEL 2 

Aanbevelingen voor de inname van supplementen vitamine D door de Nederlandse Gezondheidsraad 

Dagelijks 400 IE vitamine D extra voor: 

Kinderen tot 4 jaar 

Personen met een donkere huidkleur 

Personen van 4-50 jaar die weinig buiten komen 

Vrouwen tot 50 jaar die een sluier dragen 

Zwangeren en zogenden 

Alle vrouwen vanaf 50 en mannen vanaf 70 

Dagelijks 800 IE vitamine D extra voor: 

Personen die osteoporose hebben of in een verzorgings- of verpleeghuis wonen

CONCLUSIE

Gezonde volwassenen hebben geen baat bij vitamine D-supplementen. Ze kunnen in hun behoefte voorzien via normale gezonde voeding en door blootstelling aan de zon. Extra vitamine D blijft wel aanbevolen in volgende gevallen: jonge kinderen tot 4 jaar, zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, vrouwen na de menopauze, mensen die bijna geen blootstelling hebben aan zonlicht en 70-plussers.

Referenties

(1) Bischoff-Ferrari HA, Dawson-Hughes B, Willett WC, et al. Effect of vitamine D on falls: a meta-analysis. JAMA 2004; 291: 1996-2006.

(2) Autier P, Boniol M, Pizot C, Mullie P. Vitamin D status and ill health: a systematic review. The Lancet Diabetes Endocrinol 2014; 2: 76-89.

(3) M. Finoulst, P. Vankrunkelsven, P. Mullie. Vraagtekens bij de gezondheidsvoordelen van extra vitamine D voor volwassenen. Tijdschrift voor Geneeskunde, 70, nr. 2, 2014

Bron: Nieuwsbrief 'Gezonheid en Wetenschap' http://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheidsnieuws-onder-de-loep/wie-heeft-nood-aan-vitamine-d

Geplaatst: 2014-10-20