Vermoeidheid en misselijkheid na innemen methotrexaat

08/06/2020

 

Studie rond vermoeidheid en misselijkheid na gebruik van methotrexaat

Meer dan 1/3e van de patiënten met een reumatische aandoening ervaart misselijkheid en vermoeidheid na de wekelijkse dosis methotrexaat (MTX).

Bij veel patiënten verergeren de bijwerkingen direct na de MTX-dosis.
MTX wordt vooral gebruikt in de behandeling van reumatische artritis, maar ook voor psoriatische artritis en andere reumatische aandoeningen. Terwijl methotrexaat goed werkt voor een groot aantal patiënten, heeft het medicijn soms een negatieve reputatie voor potentiële bijwerkingen, waaronder vermoeidheid, misselijkheid, haaruitval, mondzweren, en andere.

De Global Health Living Foundation (GHLF) en CreakyJoints bestudeerden de ervaring van patiënten met MTX-neveneffecten en presenteerden de resultaten van het onderzoek. Hieruit bleek dat 58 procent van de huidige methotrexaatgebruikers en 79 procent van de mensen die methotrexaat hadden ingenomen maar waren gestopt, ten minste één of meer bijwerkingen ondervonden.

Misselijkheid en vermoeidheid behoorden tot de meest gemelde bijwerkingen, dus ons onderzoeksteam besloot deze verder te bestuderen.

Hoewel misselijkheid en vermoeidheid voor sommige patiënten hinderlijk genoeg kunnen zijn om een medicijn ondraaglijk te maken, is het belangrijk om te begrijpen hoe deze bijwerkingen zich voordoen in relatie tot de timing van de inname van methotrexaat. Voor artritispatiënten wordt de medicatie meestal één keer per week gegeven (als pillen of als een injectie). Zijn de bijwerkingen erger direct na inname van de MTX-dosis? Verbeteren ze daarna?

In het onderzoek dat werd gepresenteerd tijdens het Europese E-Congres van Reumatologie 2020, dat virtueel werd gehouden door EULAR, keken onderzoekers naar gegevens van 91 patiënten die ofwel reumatoïde artritis ofwel psoriatische artritis hadden en er momenteel orale methotrexaat voor innamen.

Patiënten in de studie vulden enquêtes in over misselijkheid, vermoeidheid en algemene gezondheid direct nadat ze hun MTX-dosis hadden ingenomen (binnen 6 tot 36 uur) en namen die enquêtes vervolgens weer vier tot zes dagen later - buiten het venster voor acute blootstelling van de wekelijkse dosis - om te zien of er een verandering was in de bijwerkingen met betrekking tot de doseringstijd.

 

Dit is wat we hebben geleerd.

Misselijkheid en vermoeidheid komen vaak voor.
Van de ondervraagde patiënten zei een derde dat ze misselijkheid ervaren als een methotrexaat neveneffect. Wat betreft vermoeidheid, zei bijna 43 procent van de ondervraagden dat ze vermoeidheid ervaren als een MTX bijwerking.

Toen de onderzoekers de gegevens analyseerden van patiënten voor wie ze 'binnen een week' antwoorden op de enquête hadden (wat betekent dat ze de enquêtes na MTX namen en dan weer voor hun volgende dosis binnen dezelfde week), ontdekten ze dat er een opleving van misselijkheid en vermoeidheidsverschijnselen was na de MTX-dosis die vervolgens in de loop van de tijd afnam voor de volgende dosis.

Bij deze patiënten had 40 procent van de patiënten een opvallende verandering in misselijkheidsverschijnselen na inname van MTX en bijna 61 procent van de patiënten had een opvallende verandering in vermoeidheidsverschijnselen na inname van MTX.

Wat betekent dit voor patiënten die Methotrexaat nemen?
"Patiënten vertellen ons de hele tijd dat misselijkheid en vermoeidheid deel uitmaken van hun ervaring met het nemen van methotrexaat. Deze studie bevestigt dat", zegt Louis Tharp, uitvoerend directeur van GHLF. "Gegevens als deze kunnen helpen om gesprekken op gang te brengen tussen arts en patiënt."

Het kan ook geruststellend zijn te weten dat deze bijwerkingen tijdelijk van aard zijn. U kunt meer misselijkheid en vermoeidheid voelen direct na het nemen van methotrexaat, maar het is belangrijk voor patiënten om te weten dat deze symptomen meestal na verloop van tijd verdwijnen en niet noodzakelijkerwijs de hele week zullen duren.

"Deze gegevens kunnen artsen en patiënten helpen in de gesprekken over wat ze kunnen verwachten bij het starten van methotrexaat", zegt W. Benjamin Nowell, PhD, directeur van Patient-Centered Research bij GHLF. "Patiënten kunnen zich beter voorbereiden op de bijwerkingen en hoe ze die beter kunnen beheersen of compenseren."

 

Denk alvast aan volgende stappen:

• Neem een foliumzuursupplement. Foliumzuur is een soort B-vitamine die u nodig heeft om uw cellen te laten delen en normaal te laten groeien. Foliumzuur is ook essentieel voor de productie van rode bloedcellen. Methotrexaat blokkeert een deel van de werking van foliumzuur, wat kan leiden tot bijwerkingen zoals mondzweren, buikpijn, leverproblemen, haaruitval en bloedarmoede. Het nemen van foliumzuursupplementen kan helpen om MTX-neveneffecten te compenseren.
• Neem methotrexaat na de maaltijd. Dit vermindert het risico op maagklachten. Uw arts kan ook overwegen om andere medicijnen voor te schrijven om de symptomen zoals misselijkheid en braken te helpen behandelen.
• Gebruik een lagere dosis. Veel MTX-neveneffecten kunnen worden opgelost door de dosis te verlagen. U mag echter nooit de dosis verlagen of stoppen met het innemen van methotrexaat zonder begeleiding van uw arts.
• Neem MTX dicht bij het weekend in. Voor patiënten die melden dat vermoeidheid een belangrijke bijwerking is, kan het nemen van de medicatie, die vaak wekelijks wordt gegeven, op een vrijdag of zaterdag, u in staat stellen om te rusten en te herstellen in het weekend.
• Houd rekening met het bijwerkingenprofiel van andere medicatie die u neemt. Veel andere medicijnen die gebruikt worden voor de behandeling van RA of PsA kunnen ook soortgelijke bijwerkingen veroorzaken. Zo melden sommige patiënten die niet-steroïde anti-inflammatoire pijnmedicatie (NSAID's) gebruiken, dat ze maag-darm (GI) van streek zijn als symptoom. Zorg ervoor dat uw arts al uw medicijnen en supplementen kent, (ook die zonder voorschrift!), zodat ze u kunnen helpen bij het minimaliseren van bijwerkingen en interacties.

 

Dit onderzoek werd ondersteund door Amgen, een bedrijfssponsor van de Global Healthy Living Foundation.

 

Bron: CreakyJoints

 

Lees ook onze brochure rond Methotrexaat!

Bron: Reumanet vzw