Stresseffect op RA

STRESS! Er is haast geen ontkomen aan. Het maakt deel uit van het dagelijks leven. Net als je denkt dat het voorbij is, komt het weer terug. Het is de manier van reageren op druk. Te veel stress kan pijn doen toenemen, kan een persoon vatbaar maken voor ziektes en kan het voor mensen met artritis moeilijker maken om met de extra lasten van hun ziekte om te gaan.

Oorzaak en gevolg
Verhalen in overvloed van mensen die de ontwikkeling van hun artritis koppelen aan een stressvol incident in hun leven. Het stressvolle incident (zoals een auto-ongeluk, overlijden in het gezin, echtscheiding, verlies of werkproblemen, of andere persoonlijke tragedies) is de as van de plotselinge gebeurtenis die de ziekte veroorzaakt. De mening varieert over deze theorie, omdat het moeilijk te bewijzen is omwille van de verscheidenheid aan menselijke ervaringen en menselijke reacties. Studies bij laboratoriumratten hebben een duidelijke relatie aangetoond tussen stress en de ontwikkeling van artritis. Onderzoekers zijn terughoudend in het formuleren van conclusies voor mensen op basis van dierstudies.

Het dilemma over dreigende stress ontstaat, omdat stress onmogelijk te meten is. Wat iemand stressvol vindt, kan door iemand anders als een uitdaging worden beschouwd. Een gebeurtenis wordt als stressvol ervaren op basis van iemands perceptie van die gebeurtenis. Er zijn ook verschillende stressfactoren en het is moeilijk voor onderzoekers om te beoordelen, of ze allemaal dezelfde impact hebben. Hoewel de kwestie van een verband tussen stress en ziekte nog steeds gecompliceerd is voor onderzoekers, heeft recent onderzoek uitgewezen dat een hoog niveau van stress kan leiden tot verstoring, hoofdpijn, hoge bloeddruk, hartaandoeningen, depressie en de mogelijkheid tot andere ziekten.

De omgekeerde oorzaak en gevolg
Mensen met artritis ervaren dezelfde soorten stress als alle anderen. Bovendien zorgt het leven met chronische pijn voor een nieuwe mengeling van stressvolle problemen. Chronische artritis voegt stress toe door pijn, vermoeidheid, depressie, afhankelijkheid, gewijzigde financiën, werk, sociaal leven, zelfrespect en zelfbeeld.

Tijdens stressvolle momenten stuurt je lichaam extra stoffen (stresshormonen) in de bloedbaan, waardoor fysieke veranderingen optreden. Deze fysieke veranderingen geven extra kracht en energie en bereiden het lichaam voor op het omgaan met de stressvolle gebeurtenis. Wanneer stress positief wordt behandeld, herstelt het lichaam zichzelf en de eventuele schade veroorzaakt door de stress. Wanneer de stress zich echter ophoopt zonder stressrespons, beïnvloedt dit het lichaam negatief.

Er treedt een vicieuze cirkel op in de relatie tussen artritis en stress. De moeilijkheden die voortvloeien uit het leven met chronische artritis creëren stress. De stress veroorzaakt spierspanning en verhoogde pijn samen met verergering van artritissymptomen. De verslechtering van de symptomen leidt tot meer stress.

Stressmanagement
Drie componenten maken deel uit van een succesvol programma voor stressmanagement:
►leren hoe je stress kunt verminderen;
►leren hoe je kunt accepteren wat je niet kunt veranderen
►leren hoe de schadelijke effecten van stress te overwinnen

1. Stress verminderen

• Identificeer de oorzaken van stress in je leven.
• Deel je gedachten en gevoelens.
• Probeer niet depressief te worden.
• Vereenvoudig je leven zo veel mogelijk.
• Beheer jouw tijd en behoud jouw energie.
• Stel kortetermijndoelen en levensdoelen voor jezelf in.
• Wend je niet tot drugs en alcohol.
• Maak gebruik van hulpdiensten voor artritis en educatieve diensten.
• Ontwikkel jezelf mentaal en fysiek zo fit mogelijk.
• Ontwikkel een gevoel voor humor en heb plezier.
• Zoek en vraag hulp bij het omgaan met moeilijk op te lossen problemen.

2. Accepteer wat je niet kunt veranderen

• Besef dat je alleen jezelf kan veranderen, niet de anderen.
• Sta jezelf toe om onvolmaakt te zijn.

3. Schadelijke gevolgen overwinnen

• Oefen ontspanningstechnieken.
• Leer obstakels voor ontspanning te overwinnen.

Corticosteroïdengebruik en stress
Veel mensen met artritis krijgen een corticosteroïde voorgeschreven, als onderdeel van hun behandelplan. Zonder enige voorzorgsmaatregelen kan stress gevaarlijk zijn voor iemand die corticosteroïden gebruikt. Corticosteroïden zijn nauw verwant aan cortisol, een hormoon dat wordt geproduceerd door de bijnieren. Cortisol helpt bij het reguleren van de zout- en waterbalans en het koolhydraat-, vet- en eiwitmetabolisme. Wanneer het lichaam stress ondervindt, geeft de hypofyse een hormoon af dat de bijnieren signaleert om meer cortisol te produceren. Het extra cortisol zorgt ervoor dat het lichaam de stress aankan. Wanneer de stress voorbij is, keert de productie van bijnierhormonen terug naar normaal.

Langdurig gebruik van corticosteroïden leidt tot een verminderde productie van cortisol door het lichaam. Bij onvoldoende cortisolproductie kan het lichaam onvoldoende worden beschermd tegen stress en is meer vatbaar voor extra problemen, zoals koorts of lage bloeddruk. Artsen schrijven vaak een verhoogde dosis corticosteroïden voor om dit te compenseren, wanneer er een bekende of verwachte stressvolle gebeurtenis is.