Reumatoïde Artritis met nieuwe aanpak soms te genezen

De winst bij het behandelen van reumatoïde artritis zit in het beginstadium van de ziekte.

Dat blijkt uit het proefschrift van Sjoerd van der Kooij, van de afdeling Reumatologie van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Een combinatie van sterke middelen in het begin geeft de beste kans op het blijvend onderdrukken van de ontstekingen die bij RA optreden.

Promovendus Sjoerd van der Kooij deed het onderzoek naar de beste behandeling van RA bij ruim vijfhonderd patiënten met een beginnende vorm. Vier jaar na het begin van de behandeling was ruim 40 procent van de patiënten in remissie. Dat wil zeggen dat er geen ziekteactiviteit meer meetbaar is.
Patiënten die begonnen met een combinatie van stevige medicijnen, waaronder prednison en infliximab, hadden sneller minder klachten en bleken minder gewrichtsschade op te lopen dan patiënten die deze middelen pas kregen als ‘traditionele’ middelen zoals methotrexaat niet voldoende had geholpen. Bovendien kon de combinatie meestal afgebouwd worden tot één medicijn. Ruim de helft van de patiënten die als eerste behandeling infliximab kreeg, kon daar later mee stoppen.

Genezen
Een op de vijf kon alle medicijnen laten staan, terwijl de RA wegbleef. Dat werd tot aan het onderzoek van Van der Kooij onmogelijk geacht. Het toont wel aan dat RA niet altijd meer een chronische ziekte is, maar dat je er van kunt genezen. Toch reageert men voorzichtig. De RA kan altijd terugkomen. Tot voor kort dacht men dat afbouwen van medicijnen, laat staan stoppen met alle medicatie, niet voor RA-patiënten is weggelegd. Maar als de ziekteactiviteit snel omlaag wordt gebracht blijkt dat afbouwen vaak wel degelijk mogelijk is. De resultaten van Van der Kooij’s onderzoek hebben geleid tot de introductie van een nieuw begrip in de reumatologie: ‘medicijnvrije remissie’ als reële uitkomst van behandeling.

Het onderzoek liet verder zien dat patiënten die infliximab als eerste behandeling kregen, hier vaker mee konden stoppen dan patiënten die dit medicijn pas kregen wanneer andere middelen niet hadden geholpen.Toch zullen reumatologen infliximab nog niet op korte termijn als startmedicijn gaan voorschrijven, want de verzekering vergoedt dat niet. Infliximab is duur en komt daarom pas voor vergoeding in aanmerking als andere middelen niet hebben geholpen.

De Leidse reumatologen willen nog niet absoluut stellen dat beginnende reumatoïde artritis te genezen is, omdat een deel van de onderzoeksgroep op langere termijn toch weer klachten kan krijgen. Of iedereen klachtenvrij blijft, zal over een jaar of vijf blijken. "Medicijnvrije remissie'' is echter wel een reëel behandeldoel, wat tot voor kort voor RA-patiënten onhaalbaar leek.

Sjoerd van der Kooij promoveerde op 22 januari 2009 met zijn proefschrift 'Strategies for optimal suppression of rheumatoid arthritis'.

Bronnen: www.lumc.nl
Bewerking: Mia 30 januari 2009