Pijn bij mannen en vrouwen

 Mannen en vrouwen verschillen veel van elkaar.
Zo zijn er ook verschillen in pijnervaring, zoals blijkt uit een artikel, verschenen op Living with Arthritis.

Pijnverschillen bij mannen en vrouwen
De pijn bij de bevalling -elke dag ervaren door vrouwen over de hele wereld- wordt beschouwd als een van de ergste pijnen die mensen kunnen dragen. Maar vrouwen moeten niet bevallen om meer pijn te kennen dan mannen.
Onderzoek toont aan dat vrouwen meer geneigd zijn om pijnlijke musculoskeletale problemen en auto-immuunziekten te ontwikkelen dan mannen. Fibromyalgie beïnvloedt bijvoorbeeld zeven vrouwen voor elke man, reumatoïde artritis komt twee tot drie keer meer voor bij vrouwen dan mannen. Lupus -een pijnlijke ziekte die de gewrichten, huid en inwendige organen beïnvloedt - komt negen keer vaker voor bij vrouwen dan mannen. Er zijn ook meer vrouwen dan mannen in een reeks andere pijnlijke problemen, zoals spanningshoofdpijn, prikkelbaar darmsyndroom en osteoporotische fracturen.

Verschil in pijnperceptie
Net zoals het risico op vele pijnlijke aandoeningen groter is voor vrouwen dan mannen, blijkt uit onderzoek dat de ervaring van pijn bij vrouwen ook groter is. "Vrouwen melden pijn vaker en hebben een lagere tolerantie voor pijnlijke stimuli," zegt Beth Darnall, PhD, een pijnpsycholoog aan de Stanford University School of Medicine in Californië.
Met andere woorden, zelfs als mannen en vrouwen problemen hebben die hetzelfde lijken, hebben vrouwen de neiging om meer pijn te voelen en uiten pijn sneller.
Twee recente studies van mannen en vrouwen met knie-artrose, een aandoening die relatief gelijk is aan de seksen, komen tot dit besluit. In de eerste, gepubliceerd in 2014 in Osteoarthritis and Cartilage, werd pijn onderzocht bij 2.712 mannen en vrouwen met knieartrose. De onderzoekers vonden dat vrouwen over het algemeen grotere kniepijn meldden dan mannen, zelfs wanneer de ernst van de artrose gelijk was, zoals bleek uit röntgenstralen. Het verschil was het grootst bij vrouwen met wijdverspreide pijn, wat suggereert dat centrale sensitisatie, een aandoening waarbij het zenuwstelsel sterk geactiveerd wordt - een belangrijke bijdrage kan leveren aan pijn in deze groep.

In de tweede studie, gepubliceerd in 2016 in Arthritis Care & Research, hebben 288 mannen en vrouwen met knieartrose een geheel van pijnbeoordelingen afgerond, die hun reacties op koude, hitte, mechanische druk en speldpunten meten op specifieke punten op de huid. In vergelijking met mannen vertoonden vrouwen een grotere gevoeligheid voor pijnstimuli en ook meer wijdverspreide pijn. Deze resultaten suggereren dat verhoogde centrale gevoeligheid een belangrijke bijdrage kan leveren aan pijn bij vrouwen.

Waarom vrouwen?
"Er is geen enkel antwoord, aarom vrouwen meer pijnlijke problemen of meer ernstige pijn ervaren", zegt Darnall. "Mogelijke factoren omvatten hormoon- en zenuwstelselverschillen tussen mannen en vrouwen".
Ze legt uit dat vrouwelijke hormonen verschillen van mannen, en "dat is gekoppeld aan de ervaring van pijn."

Uit onderzoek bij laboratoriumdieren blijkt dat het mannelijke hormoon testosteron een beschermend effect op pijn kan bieden. Onderzoekers van de Washington State University constateerden dat het ontnemen van testosteron bij mannelijke babyratten hen gevoeliger maakte voor pijn, terwijl het geven van testosteron aan vrouwelijke babyratten hen minder gevoelig maakte. Toen de mannelijke ratten volwassen werden, gaf zij hen testosteron waardoor hun pijngevoeligheid verminderde.
"Vrouwen zijn ook meer vatbaar voor angst en depressie. Deze psychologische factoren en het functioneren van het centrale zenuwstelsel kunnen vrouwen in gevaar brengen voor meer pijn," zegt Darnall.

Pijnbehandeling herdenken
Als er sprake is van pijnverschil bij mannen en vrouwen, suggereren deskundigen dat de behandeling ook verschillend moet zijn.
Vele momenteel gebruikte pijnbehandelingen zijn ontwikkeld bij klinische proeven, waarbij grotendeels vrouwen uitgesloten waren. De effectiviteit van sommige pijnstillers is wellicht niet voldoende onderzocht bij vrouwen en van sommigen is nu aangetoond dat ze minder effectief zijn bij vrouwen. Bijvoorbeeld in een studie van 2003, gepubliceerd in Anesthesia and Analgesia, vonden onderzoekers dat vrouwen 30% meer morfine nodig hadden dan mannen om hun pijn te beheersen na een chirurgische procedure.
"Bovendien kunnen narcotische pijnstillers schadelijke bijwerkingen hebben bij vrouwen, met inbegrip van risico's voor hun baby's als de medicijnen tijdens de zwangerschap worden genomen of tijdens de borstvoeding", zegt Darnall.
Om pijn succesvol te behandelen, moet bij vrouwen de behandeling zich meer focussen op psychotherapie en andere mentale  en lichaamsbehandelingen voor pijn, angst en depressie. Vrouwen kunnen ook andere of verschillende doses geneesmiddelen nodig hebben dan deze die bij mannen worden gebruikt.

Bron: Tekst (vrije vertaling) Arthritis Foundation, Gender Differences in Pain

Meer info op raliga.be over: pijn | mannen en vrouwen