Op zoek naar ziektevoorspellers
Professor Veerle Somers (Universiteit Hasselt) zoekt ziektevoorspellers
Veerle Somers (46) leidt aan de UHasselt een onderzoeksgroep die aanknopingspunten zoekt om ziektes in een vroeg stadium op te sporen. Vooral in reumatoïde artritis boekte ze al succes.
►Waarom moet u deze onderzoekster kennen?
De onderzoeksgroep van Veerle Somers maakt deel uit van het Biomedisch Onderzoeksinstituut aan de Universiteit Hasselt. Het instituut was voorheen bekend als het Dokter Willems-instituut en genoot wereldfaam voor zijn onderzoek naar MS.
MS is nog altijd een van de speerpunten van het onderzoek in Somers' groep. "Wij kijken vooral naar de immunologische aspecten van de ziekte", zegt ze. "Maar dat doen we ook voor andere aandoeningen, zoals reumatoïde artritis (RA) en de ziekte van Bechterew. En sinds kort ook voor ruggenmergschade en autisme."
De grootste successen boekte Somers al in ontstekingsreuma of reumatoïde artritis. "We zoeken vooral naar ziektemerkers die al in het bloed aanwezig zijn voor de eerste klinische symptomen van de ziekte optreden."
De diagnose van reumatoïde artritis gebeurt volgens internationale criteria die klinische verschijnselen koppelen aan ziekte-indicatoren, de zogenaamde biomerkers in het bloed. Alleen test een op de drie RA-patiënten negatief voor de gangbare biomerkers. Daarom was er behoefte aan biomerkers die al in een vroeg stadium de ziekte kunnen vaststellen. "We hebben zulke additionele merkers gevonden. We hebben nu meer dan duizend patiënten getest voor de bestaande biomerkers en daarnaast ook voor onze merkers. We zien dat we meer patiënten in een vroege fase van de ziekte kunnen identificeren. Een snelle diagnose biedt 50 procent meer kans op herstel."
►Hoe groot is de onderzoeksgroep?
Met vijf doctoraalstudenten, vier postdocs en drie laboranten is de onderzoeksgroep van een respectabele omvang. "Onze projecten zijn niet allemaal gericht op ziektemerkers", zegt Somers. "Maar we kijken ook naar het effect van nieuwe therapieën voor bijvoorbeeld MS-patiënten. Er moet een mogelijke toepassing zijn van mijn onderzoek. Dat motiveert me."
►Is het onderzoek internationaal gerenommeerd?
"De techniek die we gebruiken voor het vinden van nieuwe biomerkers is uniek", zegt Somers. "Wij starten met genetisch materiaal uit het weefsel van de patiënt en niet vanuit een bestaande bibliotheek met genetisch materiaal. Onze werkwijze biedt een bron van nieuwe genen en eiwitproducten die specifiek zijn voor de ziekte. In MS hebben we bijvoorbeeld 1 miljoen verschillende gen-fragmenten als eiwit tot expressie gebracht. Die diversiteit sluit beter aan bij de complexe realiteit dan de standaarddatabanken."
De UHasselt heeft een octrooi genomen op de vindingen van Somers' onderzoeksgroep voor reumatoïde artritis. Somers reist de wereld af om te spreken over haar onderzoek. "Ik kies zowel voor de puur academische events als voor de congressen waar clinici naartoe komen. Daar zijn meer bedrijven aanwezig die interesse kunnen hebben in ons onderzoek. Maar ik blijf in de eerste plaats een wetenschapper. Ik volg nog altijd de experimenten op."
►Zijn er economische toepassingen mogelijk?
Een octrooi voor de biomerkers om reumatoïde artritis op te sporen, is klaar om in licentie genomen te worden. "Het resultaat van ons onderzoeksproject was dat wij nieuwe merkers hadden geïdentificeerd", zegt Somers. "We hebben ook gekeken naar de rol van die nieuwe merkers in het ziekteproces, maar het valideren van de merkers en de verdere ontwikkeling ervan is een toegepast project met een andere economische finaliteit. Je kunt daarvoor een spin-off opzetten of samenwerken met een bedrijf via een licentie. Dat deden we met het Amerikaanse bedrijf Innova Diagnostics."
Er zijn contacten met partners in Vlaanderen en in het buitenland. "We zien ook een verschuiving in het veld van reumatoïde artritis. Diagnostiek is niet meer de hoogste prioriteit, maar wel merkers die de kans op herstel kunnen voorspellen. Dus bekijken we ook of onze merkers iets kunnen zeggen over remissie en therapierespons om gepersonaliseerde geneeskunde mogelijk te maken."
Voor vragen over dit artikel kan je mailen naar info@raliga.be
Meer info op raliga.be over: onderzoek
Bron: Tekst trends.knack.be, Professor Veerle Somers (Universiteit Hasselt) zoekt ziektevoorspellers
  |
  |
  |
 |
 |
