Namibische woestijnplant vermijdt osteoporose bij reumatoïde artritis
Een eenvoudige plantenmolecule, afkomstig uit een Namibische woestijnplant, doorstaat niet alleen met gemak de vergelijkende test met cortisone als krachtige ontstekingsremmer, maar blijkt nu ook in staat om een veelvoorkomend neveneffect, namelijk osteoporose, te kunnen omzeilen.
Dat blijkt uit het doctoraatsonderzoek van dr. Valerie Gossye (vakgroep Fysiologie).
De onderzoekster vergeleek het geneeskrachtige effect van cortisone met die van het plantaardige derivaat, Compound A (CpdA). Hiervoor had zij toegang tot ontstoken gewrichtsweefsels van patiënten, die lijden aan een chronische reumatoïde artritis. Dr. Gossye stelde vast dat CpdA zelfs na langdurige behandelingsschema’s zijn ontstekingsremmende werking bleef behouden, dit in tegenstelling tot cortisone.
Nieuwe baanbrekende bevindingen.
Vandaag worden hoofdzakelijk de nieuwere ziekte-modulerende anti-reumatische geneesmiddelen, maar ook cortisone gebruikt om reumapatiënten te behandelen. Ongeveer de helft van de reumapatiënten wordt behandeld met cortisone.
Cortisone werd lang beschouwd als een zuivere symptomatische behandeling, maar recentelijk is gebleken dat lage hoeveelheden cortisone bij het ontstaan van het ziektebeeld een merkelijke vertraging van de gewrichtsschade kunnen bewerkstelligen.
Helaas gaat herhaalde of langdurige behandeling met cortisone gepaard met neveneffecten zoals diabetes en osteoporose. Bovendien kan bij sommige patiënten op termijn ook een resistentie voor de ontstekingswerende effecten van cortisone vastgesteld worden.
Alhoewel het verlies van een geneeskrachtige respons op langere termijn een belangrijk therapeutisch probleem vormt, wordt dit aspect vaak vergeten in de zoektocht naar nieuwe en verbeterde therapieën.
Eerder UGent-onderzoek toonde reeds aan dat CpdA, als sleutel, hetzelfde slot kan gebruiken als cortisone, maar dat CpdA ontstekingen evenwel kan afremmen zonder het diabetes-neveneffect op te wekken.
Dr. Gossye voegde hier nog een belangrijk wapenfeit aan toe. Zij toonde via studies in menselijke beendercellijnen aan dat met CpdA de kans op het ontstaan van osteoporose opmerkelijk kleiner zou zijn.
Verrassend genoeg bleek op termijn het ontstekingsremmend effect van cortisone in de ontstoken gewrichtsweefsels van patiënten enorm achteruit te gaan (maar de neveneffecten bleven behouden), terwijl het effect van CpdA gestaag bleef aanhouden.
Reumatoïde artritis.
Reumatoïde artritis is een chronische ontstekingsziekte waarvan de oorzaak en aanleiding grotendeels ongekend zijn.
Bijna 1% van de Westerse bevolking wordt getroffen door deze ziekte, die allesbehalve onschuldig is. De ziekte treft meer vrouwen dan mannen en vermindert zelfs de levenskansen met 3 tot 7 jaar.
De aggressieve woekering van het bindweefsel binnenin het gewricht, de vernietiging van kraakbeen en erosie van bot vormen de hoofdkarakteristieken van deze ziekte. Gewoonlijk zijn meerdere gewrichten tegelijkertijd aangetast. Handen, voeten en knieën vormen typische doelwitten.
Belang voor medische wereld
Het belang voor de medische wereld is duidelijk. Het feit dat de CpdA-sleutel voor een gedeelte hetzelfde slot gebruikt als cortisone, maar terzelfdertijd de therapie-resistentie en de neveneffecten kan omzeilen, bewijst dat de gunstige effecten van cortisone daadwerkelijk losgekoppeld zouden kunnen worden van de neveneffecten. Dr. Gossye stelt dat de uitdaging hier niet eindigt, maar dat verder onderzoek nodig is om deze bevindingen daadwerkelijk verder te kunnen vertalen naar nieuwe therapieën in de kliniek, toepasbaar voor allerhande chronische ontstekingen.
Het doctoraatsonderzoek werd begeleid door dr. Karolien De Bosscher, in samenwerking met Prof. Dirk Elewaut (Vakgroep Inwendige Ziekten, dienst reumatologie). De bevindingen van het onderzoek werden gepubliceerd in twee toonaangevende vaktijdschriften, ‘The Journal of Immunology’ en ‘Annals of the Rheumatic Diseases’
Meer info. UGent – Dr. Valerie Gossye - Vakgroep Fysiologie - tel. 09 264 50 47 of 09 264 51 47
Bron: http://www.ugent.be, 19 maart 2009
