Het trainen van kracht- en uithoudingsvermogen bij patiënten met Reumatoïde Artritis

Opgelet: Dit is een verouderd artikel uit ons archief. De inhoud kan inmiddels niet meer van toepassing zijn.

Samenvatting
Onderwerp: De veiligheid van kracht- en uithoudingsvermogen training bij patiënten met reumatoïde artritis met betrekking tot radiologisch aantoonbare gewrichtschade.

Methode: literatuurstudie van 10 kwaliteitsartikelen.
Conclusie: Het is veilig om spierkracht en uithoudingsvermogen te trainen bij patiënten met RA. Er zijn geen significante cijfers die aanwijzen dat het trainen van kracht en uithoudingsvermogen progressie van gewrichtschade veroorzaken. Er is wel voorzichtigheid geboden bij patiënten met al bestaande ernstige gewrichtschade. Ook zijn er meerdere variabelen die nog nader onderzocht dienen te worden.

Inleiding
Reumatoïde artritis (RA) is één van de bekendste chronische aandoeningen die schade veroorzaken aan de gewrichten. RA is een meestal langzaam voortschrijdende chronische polyartritis* waarbij voornamelijk de perifere kleine gewrichten aangedaan zijn. RA kenmerkt zich door ontsteking van de gewrichtssynovia.  Wanneer deze waterige synovia*, welke ook grote hoeveelheden synoviale cellen en witte bloedcellen bevat, niet meer als optimaal smeermiddel functioneert, kunnen de kraakbeenoppervlakken elkaar tijdens het bewegen raken. Dit zal op den duur zeker leiden tot slijtage van de betrokken gewrichten.
Heel lang werd gedacht dat bewegen bij RA schadelijk was voor de gewrichten. Je zorgt immers voor extra wrijving van de gewrichtsoppervlakken. Maar bij niet bewegen krijg je te maken met andere problemen, onder andere atrofie* en krachtsverlies van spieren en een verminderd uithoudingsvermogen. Je lichamelijke fitheid gaat achteruit en daarmee ook je functioneren in alledaagse handelingen.

Er zijn dan ook verschillende onderzoeken gedaan naar de invloed van training van kracht- en uithoudingsvermogen, onder begeleiding van een fysiotherapeut, bij patiënten met RA. De belangrijkste vraag hierbij is: ‘Is het veilig om spierkracht en uithoudingsvermogen te trainen bij patiënten met reumatoïde artritis ten aanzien van radiologische aantoonbare gewrichtsschade?’
Bij het verbeteren van spierkracht en uithoudingsvermogen bij patiënten met reumatoïde artritis zijn er meerdere factoren om rekening mee te houden.
Heeft men:
• kortdurende of al langdurig reumatoïde artritis
• gebruik van medicijnen
• de mate van ontstekingsactiviteit
• leeftijd van de patiënten
• duur van de training
• grootte van het onderzoek
• meetinstrument waarmee de kracht gemeten wordt.

De belangrijkste parameter bij het onderzoek naar de veiligheid van kracht- en uithoudingsvermogen is de al dan niet bestaande gewrichtschade.

Slotbeschouwing
Er zijn veel dingen om rekening mee te houden bij het doen van een onderzoek naar RA. Ten eerste is er sprake van een chronische aandoening. De resultaten en effecten op lange termijn zijn dus erg belangrijk. De gebruikte onderzoeken in deze literatuurstudie hebben een maximale follow-up tijd van 5 jaar. Dit is natuurlijk vrij kort om een valide uitspraak te doen over de effecten op de lange termijn. De onderzoekers zijn dan ook voorzichtig met hun uitspraken. Er zijn ook een heleboel variabelen om rekening mee te houden in een onderzoek naar RA. De verschillende leeftijden, de ziekteactiviteit, de aanwezigheid van al bestaande gewrichtschade, gewricht protheses, andere pathologieën*, etc. De meeste onderzoeken hebben deze variabelen geprobeerd gelijk te stellen, maar in de praktijk kom je wel RA-patiënten tegen met deze ‘afwijkende’ variabelen en zijn de resultaten van deze onderzoeken niet altijd even bruikbaar.

Niet alleen naar het trainen van RA-patiënten wordt de laatste tijd veel onderzoek gedaan, maar ook naar het optimaliseren van de medicatie. In de besproken artikelen wordt soms gestart met het geven van medicatie, of krijgen alle patiënten verschillende medicatie. Het is dan moeilijk om zuiver de resultaten te meten. Dit uit zich in veel verschillende onderzoeken, waarin de één de ene variabele meer uitlicht dan de ander.

Als samenvatting van al deze onderzoeken kan er gesteld worden dat het veilig is om kracht en uithoudingsvermogen te trainen bij patiënten met RA. Er dient echter meer onderzoek gedaan te worden naar variabelen als al bestaande gewrichtschade en het hebben van gewrichtsprotheses. In deze gevallen kan er beter een aangepast trainingschema worden opgesteld, waarbij aangedane/betrokken gewrichten minder belast worden.
door Joyce Vermeulen
Ingekort door Mia, 22/03/08
* zie Verklarende Woordenlijst