De wereld rond de RA-patiënt: de reumatoloog

Het was donderdagvoormiddag 11.15h toen ik de volgende patiënt uit de wachtzaal riep. Ik vroeg mevrouw X om mij te volgen naar mijn consultatiekamer, ik verontschuldigde mij voor het wachten want ondertussen liep ik reeds een half uurtje achter op mijn schema. Mevrouw X had een poosje nodig om tot in mijn kabinet te geraken nadat ze in de wachtzaal moeizaam van haar stoel was opgestaan.

Het  ging haar de laatste tijd niet zo goed. Enige tijd geleden werd bij haar de diagnose van reumatoïde artritis gesteld en werd een behandeling met Ledertrexate in combinatie met een lage dosis cortisone voorgeschreven. Omdat de klachten van mevrouw X niet snel verbeterden werd de dosis Ledertrexate progressief opgedreven naar 20 mg per week en werd Arava geassocieerd. Tijdens de laatste raadpleging was er bij het klinisch onderzoek nog steeds een belangrijke ontsteking ter hoogte van meerdere gewrichten waarneembaar. Ook in het bloed bleven de ontstekingsparameters verhoogd.

In tegenstelling tot de vorige consultaties kwam patiënte deze keer niet alleen naar de raadpleging, haar dochter vergezelde haar en nam voor mijn bureau plaats op de stoel naast die van haar moeder. Toen ik vroeg hoe het met mevrouw X ging zei haar dochter: ‘Zeg het nu maar moeder, zeg maar wat je met je pillen hebt gedaan!’. Mevrouw X bekende schoorvoetend dat ze eigenlijk haar medicatie niet volgens voorschrift had genomen, dat ze uit angst voor mogelijke nevenwerkingen niet meer dan 3 pillen ( 7,5 mg ) Ledertrexate per week had durven te nemen. Nochtans had ze bij navraag tijdens de vorige consultaties steeds bevestigd dat ze de voorgeschreven dosis medicatie had ingenomen. Mevrouw X was zo bang voor de nevenwerkingen van deze naar haar eigen zeggen ‘chemotherapie’ dat ze nog liever pijn leed dan de voorgeschreven hoeveelheid pilletjes in te nemen. Toch had ze zich telkens stipt op de geplande raadplegingen aangeboden.

Eigenlijk was het een hele opluchting voor mevrouw X dat ze haar angst voor Ledertrexate met haar reumatoloog had durven te bespreken.
We hebben samen al haar vragen overlopen en nogmaals de mogelijke nevenwerkingen besproken. Patiënte was akkoord om Ledertrexate volgens het voorgeschreven regime te gebruiken. Bij eventuele vragen of problemen werd afgesproken dat ze haar reumatoloog telefonisch kon contacteren.
Vandaag neemt mevrouw X stipt de voorgeschreven dosis Ledertrexate en voelt zich zeer goed. Zowel bij het klinisch onderzoek als in het bloed treffen we geen ontsteking aan. De medicatie wordt goed verdragen, patiënte en reumatoloog zijn tevreden over het bereikte resultaat.

Het is inderdaad zeer belangrijk voor de behandeling van een patiënt met reumatoïde artritis dat er tussen arts en patiënt een zeker vertrouwen bestaat. Problemen moeten bespreekbaar zijn, er moet tijd zijn om vragen van de patiënt te beantwoorden. De reumatoloog stelt een behandeling voor en probeert zo goed als mogelijk de voor- en nadelen uit te leggen. Soms gaat het tijdens een eerste of tweede consultatie een beetje te snel voor de patiënt. Hij (of zij) heeft dan nog de mogelijkheid om zijn vraag te stellen tijdens een volgende raadpleging of bij een dringend probleem kan hij de reumatoloog telefonisch contacteren. Het is voor de behandelende arts van groot belang dat hij weet welke medicatie de patiënt inneemt zodat hij tijdig kan bijsturen bij problemen of bij onvoldoende verbetering van de klachten.
Wanneer een arts (in overleg met de patiënt) een behandeling voorstelt verwacht hij dat deze stipt wordt opgevolgd. De patiënt heeft natuurlijk ook het recht om voldoende uitleg te vragen. De reumatoloog probeert hier zo goed als mogelijk aan tegemoet te komen, het spreekt voor zich dat de arts (en zeker ook de patiënt) verkeerde conclusies zal trekken wanneer de communicatie fout loopt.

Het bovenstaande verhaal is uiteraard slechts een voorbeeld van een mogelijk scenario tussen arts en patiënt, maar gelijkaardige situaties doen zich af en toe voor tijdens de raadpleging. Dit verhaal illustreert de nood aan duidelijke communicatie tussen reumatoloog en patiënt en dat zal de behandeling alleen maar optimaliseren.

Pascale Volders, Reumatologie Hasselt
Uit: RAAM nr. 3/2011 - ons ledenblad