De rol van Biomarkers in de Reumatologie

Biomarkers(*) zijn chemische stoffen of componenten van het immuunsysteem die gebruikt kunnen worden om het niveau van ontsteking of ziekte aan te geven of het reactievermogen van een patiënt op een specifieke medicatie te definiëren. Enkele voorbeelden: biomarkers voor een hart-en vaatziekte zouden lipiden, cholesterol of bloeddruk kunnen zijn. Biomarkers voor schildklierziekte zouden schildklier functietesten zijn.

Biomarkers zijn erg belangrijk voor mensen met een reumatische aandoening, zoals reumatoïde artritis. Ze kunnen de activiteit van de ziekte definiëren; als iemand het niet goed doet en je een duidelijke manier hebt om de ziekteactiviteit te meten, kan je het vervolgens noodzakelijk achten de therapie te wijzigen om zo verbetering van het ziekteproces van de patiënt te bekomen.

In dat verband is het essentieel dat we biomarkers vinden die eigenlijk voorspellen wie zal reageren op een bepaald biologisch medicijn. Bijvoorbeeld, bij een urine-infectie wordt een urinestaal gekweekt en geanalyseerd. Op die manier kan uitgemaakt worden welk antibioticum het best zal werken tegen een specifieke bacterie. Dat resultaat is 100% accuraat. Als dat antibioticum gebruikt wordt zal het de infectie onder controle brengen omdat we precies weten wat de gevoeligheden van de bacteriën zijn.

Op zoek naar een Gramkleuring voor inflammatoire gewrichtsaandoeningen

Tot op heden hebben we deze gevoeligheid niet wanneer we biologicals gebruiken voor de behandeling van inflammatoire gewrichtsaandoeningen. Behandeling is zeer lukraak. Bijgevolg kan een patiënt makkelijk behandeld worden gedurende 3 maanden met een anti-TNF middel, met een ander gedurende 3 maanden, en met een derde gedurende 3 maanden, zonder resultaat, wat voor de patiënt bijna een jaar behandeling betekent zonder resultaat. Stel je voor welke schade gedurende die tijd ontstaan kan zijn en welke verspilling aan geld.

Specifieke biomarkers worden nu ontwikkeld zodat een soortgelijk concept als de Gramkleuring van een antibioticum kan gevormd worden. In principe zouden we kunnen bepalen of iemand op een specifiek medicijn zou reageren, net zoals het juiste antibioticum voor een patiënt met een infectie gevonden wordt.

Tijdens de bijeenkomst van de American College of Rheumatology in november 2014 werd melding gemaakt van indrukwekkende biomarkers en verschillende verbanden tussen bepaalde cytokines die kunnen aantonen welke al of niet zullen reageren met een anti-TNF. Verschillende genetische profielen worden hiervoor gebruikt. Er is een reële behoefte voor ons om te kunnen voorspellen wie zal reageren op welke medicatie.

Bron: http://www.medscape.com/viewarticle/836600 - December 19, 2014

Vertaald en geplaatst: 2015-01-03

*******

Wat is een biomarker(*) en welke rol speelt deze bij een diagnose?

Biomarkers zijn organische substanties die wijzen op bepaalde biologische processen. In de geneeskunde worden biomarkers (zoals cellen, eiwitten en genen) gebruikt om diagnoses te stellen. Analyses van biomarkers kunnen artsen unieke informatie geven over de aandoening van de patiënt, bv. of deze lijdt aan een bepaald subtype van kanker of al dan niet meer of minder risico loopt op een hartaanval. In de medische diagnostiek worden onder andere genmutaties opgespoord die ziekten kunnen veroorzaken.

Waarop concentreren de onderzoekers zich nu?

De twee pijlers van de gepersonaliseerde geneeskunde zijn moleculaire profilering en geneesmiddelen die de moleculaire aspecten van ziekten gericht aanpakken. De voorbije jaren hebben de onderzoekers hun inspanningen om meer te weten te komen over deze moleculaire aspecten opgedreven. Uit een studie die momenteel wordt uitgevoerd door het VFA, de Duitse vereniging van farmaceutische bedrijven actief in het onderzoek, blijkt dat meer dan 20 procent van de klinische studies die werden uitgevoerd sinds 2005 niet alleen gericht waren op werkzame stoffen, maar ook op biomarkers. Vóór 1990 was slechts 5 procent van de klinische studies gericht op biomarkers. Momenteel concentreren heel wat onderzoeksprojecten zich op beide elementen. Het doel is om biomarkers te onderzoeken en simultaan werkzame stoffen te ontwikkelen zodat de nieuwe geneesmiddelen en de nodige diagnostische tests tegelijkertijd beschikbaar zijn.

Bron: http://www.pfizer.be/sites/be/nl/patients/personalised_medicine/Pages/faq.aspx